MMO Oyunlar ve Geçmişi [Bölüm 1](İlk MMO Oyunları - Maze War ve Adventure)

MMO Oyunlar… 

Oyun dünyasının en büyük, eğlenceli ve ne yazık ki kötü türüdür. Buna tepki gösterecek ve kızacak arkadaşlar illaki olacaktır. Ama Neden böyle dediğimi bilenlerinizde kesin vardır. Aslında bende aynı tayfadan MMO aşığı bir oyuncuyum. Kendimden biliyorum. Ama gerçeği görmek gerek ve bugün biraz buna değineceğiz. Potansiyeli çok yüksek, geniş ama bir okadar kötü bir tür. Bu türdeki oyunlar çok fazla eğlence ve çok fazla hayal kırıklığı ile bizi karşılar. İnsanların hayatlarını zenginleştiren aynı zamanda mahveden bir tür. Öyleki bir dönem haber kanallarında “bağımlılık yapan ilaçlar” ile aynı kefeye konulmuş bir tür.  Bugün bunlar hakkında konuşmak istedim. Bu serinin sonuna geldiğinde ise ki umarım gelebilirsin zira uzunca bir video serisi olacak, biraz olsun anlamış olacağını düşünüyorum. 

Otuz yılı aşkın bir süredir bu türde yüzlerce Oyun çıktı ve dahada geliştirilmeye devam eden bir sürü oyun var.(Benimde bir projem var bu arada gizli kapılar ardında ama o başka bi günün konusu tabi ^^) Her geliştirme sürecinde türün yapısı daha da gelişti ve evrimleşti. MMO oyunlarının kaynağı ve etkisi Dungeons & Dragons'tan (D&D)[Bilmeyen yoktur sanırım, ama yinede özetleyecek olursak fantezi masaüstü rol yapma oyunu olur kendisi], MUD'lardan(D&D ‘nin Yazı tabanlı hali(bunlarada değineceğiz zaten)) ve  hatta daha öncesi sosyal oyunlardan geliyor.. Günümüze kadar gelirken bolca evrim geçirse de hala etkinlerini görebilirsiniz. Herkesin bu türde en azından bir oyun tecrübesi illaki vardır. İyi, yada kötü ^^  Peki, geçmişini hiç merak ettiniz mi? Türdeki ilk oyun neydi? Konsept nasıl çıktı, Hangi süreçlerden günümüze kadar geldi? MMO kültürüne nasıl dönüştü? Nerede yanlış bir şeyler olmaya başladı?  Benim gibi meraklı arkadaşlar için şöyle bi araştırayım dedim ve ilginç hikayelere ulaştım. Dilerseniz MMO oyunlarının tarihine ve geçmişindeki bu hikayelere birlikte bakalım.

Herkese selamlar Dostlar, Videoya hoş geldiniz. Ben oyun rehberiniz Ümit ve sizlere bu videoda ben eşlik ediyor olucam. Hazırsanız hemen başlayalım !

Günümüzdeki MMO oyunlarını anlamak için önce biraz geriye gitmemiz lazım. Akıllı telefonlar, Sosyal medya, bildiğimiz Konsolların hatta Bilgisayarların bile olmadığı bir döneme… Bilgisayarın bile olmadığı 1970 lerdeki bu karanlık dönemde oyun yapmak hayal olsa gerek. O dönemde ne konsol nede bilgisayar vardı. Atariye benzer televizyona bağlanan cihazlar ile başladı herşey. Allan Alcorn adındaki bu abimizin okul projesi olarak başladığı şey Dünya çapında bilinen ilk oyunlardan biri Pong olarak geçer ve masa tenisinin basit bir varyasyonuydu kendisi. İlk oyunlardan diyorum çünkü daha önceside var ancak bu oyunun Piyasaya sürülmesi ve “Video Oyunu” diye bir tanımın kazanılmasında yeri oldukça Önemlidir. Bu ve bunun gibi bir çok basit oyun çıkmaya devam etti. Ama yine de oyunların online olarak herkesle birlikte oynanabilinecek olması fikri insanların çok sonraları aklına geldi. İşte bizim konumuzda tam olarak burada başlıyor.

Bölüm 1 - İlk MMO Oyununun Çıkışı ve İlk MMORPG Oyunlar

Herkes ilk ve en eski oyunun Ultima Online, hatta ondan da öncesi Meridian olduğunu düşünebilir. Bu oyunlar 90 larda çıktı. Oldukça eskiler. Ancak ilk MMO deneyimi yine 1970 lerde çıkmış. (70'lerde mi?  İnternet bile varmıydı ki o yıllarda? Diye düşünebilirsiniz, evet vardı. 1950 de çıkmış 70 lerde gelişmiş falan filan.. neyse konumuza dönelim.[internette arama videosu]) Evet tamda şuanda gördüğünüz bu oyunun adı Maze War. MMOFPS türünün ilk örneği oluyor kendisi. 1973 yılında Steve Colley, Greg Thompson ve Howard Palmer adında bu 3 geliştirici tarafından geliştirildi. İşin şaşırtan tarafı bu oyunun ilk sürümünü Steve Colley, Nasa Ames de yaz stajı yaparken geliştirmiş. (Nasa mı? Heryerde de karşımıza çıkma arkadaş..]) Neyse Bu proje staj bitirme projesiymiş. Bizim üniversitelerdeki bitirme projeleri gibi birşey. Oyunun ilk sürümü sadece dümdüz bir labirent olarak tasarlanmış aslında. Greg Thompson ve Howard Palmer oyunda daha fazla potansiyel görmüş ve online yapma fikrini ortaya çıkarmışlar. Ve tada [Yeşil hali video] oyunu online yapıp diğer okullarlada paylaşmışlar. O Zamanın interneti sadece okullarda var tabi nerede paylaşacaklardı. Oralarda geliştirme arge süreçleri çoğu şey okullarda gerçekleşiyor sonuçta. Bizde de en son internet geldi galiba internet kafeler varken net hala yoktu okullarda.. Maga be :( Neyse konumuzdan sapmayalım. Doom diye birşey daha piyasada bile yokken 1. şahıs açısına ulaşmış olan Maze War ortaya çıkmıştı. Üstelik de Arpanet (modern internetin öncüsü) üzerinden çalışacak şekilde online yapmışlardı. Maze War, FPS in en basit haliydi. Oyuncular uçan bir göz küresi rolünü üstlendiler ve ileri, geri hareket ederek veya 90 derece sola veya sağa dönerek bir labirentte gezindiler. Oyuncular labirent haritasındaki konumlarını görebilirken, diğer oyuncular görüş alanından gizlendi. Amaç kolaydı: Aynısını size yapmadan önce düşmanı bulun ve vurun. Maze War o'kadar sevildi ve popüler oldu ki internette sorun yaratmaya başladı. Öyleki Arpanet den yasaklandı. Çünkü o ayda arpanette oluşan paketlerin yarısı Stanford ve Mit de dönen Maze War a aitti. Sonrasında Stajlarını tamamlayan bu 3 arkadaş projeyi devretti. Oyunun geliştiricileri artık değişmişti ve gönüllü bir projeye dönüştü. Bu 3 arkadaş profesyonel işleri olan yazılım ve teknoloji alanlarına geri döndü ve birdaha oyun geliştirme ile uğraşmadılar. Fakat oyun gelişmeye devam etti. Yeni ekip 1977 ve 1986 yıllarında oyunu dahada geliştirdiler ve farklı internet altyapısına taşıdılar. Hatta bazı firmalar kodları ele geçirdi ve günümüz teknolojisi olan TCP/IP ye uyarlayabildiler. Oyun şuandan ne oldu derseniz tarihin tozlu raflarında duruyor ve oynanabilir hali bir yerlerde var hala. Ama asıl önemli konuyu unutmamak gerek Bu oyunun günümüze katkısı. Maze War Birinci şahıs, çevrimiçi, oyun ve interneti kullanan ilk ve öncü oyunlardan oldu ve günümüze yön verdi. Günümüzdeki oyunlarda gördüğümüz radar, seviye düzenleme, izleyici modu, avatarlar gibi bir çok şey aslında bu oyundan esinlenildi. Günümüzdeki bir çok MMO projelerine öncü oldu.

Bir diğer oyunumuzsa MMORPG türüne ilk örnek olan “Adventure” adlı oyun. Colossal Cave Adventure olarak da bilinmekte. 1976'da yazılımcı Will Crowther tarafından PDP-10 ana bilgisayar için piyasaya sürülen metin tabanlı bir macera oyunu kendisi. 1977'de Don Woods tarafından dahada genişletildi. Hatta Don Wood un yaptığı bu geliştirme Arpanette yayıldı ve bu türe klon bir sürü oyuna da ev sahipliği yaptı. Geliştiriciler oyunu aldı, düzenledi, geliştirdi ve Zork (1977), Adventureland (1978), Mystery House (1980), Rogue (1980), ve Adventure 2 (1980) gibi bir çok isimde yeni hikayeler ve geliştirmeler ile tekrar yayınladılar. Tabi asıl oyunumuz olan Adventure türün ilk örneği ve öncüsüdür. Oyunu biraz anlatacak olursak  oyuncu, hazine ve altınla dolu olduğu söylenen bir mağarayı keşfediyor. Yani bildiğimiz ilk Dungeon sistemli oyun kendisi. Günümüzden örnekleyecek olursak Neverwinter, C9, Vindictus ve daha öncesi birçok oyunda gördüğümüz gibi. Zaten bu türün ilk çıkışı en başta da dediğimiz D&D lere dayanmakta. Oyun düzinelerce konumdan oluşuyor ve oyuncu bu konumlar arasında hareket edebiliyor. 

Oyun metin tabanlı dediğim gibi ve mesaj gibi kısma komutlar yazarak hareket ediyor ve kararlar alıyoruz. Buradaki nesneler ve bölgelerle etkileşime giriyoruz. Oyun, oyuncunun konumunu ve oyuncunun yazdığı komutları, eylemlerin sonuçlarını açıklayan bir anlatıcı görevi görüyor ve size gösteriyor. Etkileşimli kurgunun ilk iyi bilinen örneği ve aynı zamanda atası olduğu bilinen macera oyunudur kendisi. 1975 ve 1976'da yazılan orijinal oyun, Crowther'in haritalarına ve dünyanın en uzun mağara sistemi olan Kentucky'deki Mammoth Cave'de mağaracılık deneyimlerine dayanıyor. Woods'un versiyonu, oyunun boyutunu genişletti ve içinde bulunan ejderha, sihir büyüleri gibi fantezi öğelerinin sayısını artırdı. Ayrıca ana bilgisayarlara bağlı teleprinter'lar üzerinden oynanan her iki sürüm de, Crowther geliştirmeye dahil oldu. İnternet'in öncüsü olan ARPANET'i kullandılar yine. Maze War da Arpanet i kullanıyordu bildiğiniz gibi. Bunun bir sebebi tabikide o dönemde olan tek internet modelinin Arpanet olması. Roguelike ve aksiyon-macera türlerinde bir çok oyun yapıldı. Ayrıca MUD ve bilgisayar rol yapma oyunu türlerinin yaratılmasını da etkiledi. En etkili video oyunlarından biri olarak kaydedildi ve 2019'da The Strong ve Uluslararası Elektronik Oyunlar Tarihi Merkezi tarafından Dünya Video Oyunu Onur Listesi'ne alındı. Oyun ilerleyen süreçlerde geliştirilmeye devam edildi ve C ile de yazıldı. Hatta Dos tabanlı halini hala oynanabilir halde bulabiliyorsunuz. 1980 lerde Software Toolworks ile anlaşma yaptı ve ticari olarak ilk satışlarını gerçekleştirmiş oldular. Asla aynı ekip olmasada geliştirilmeye ve ilerlemesine devam ettiler. En son bilgiye göre ise oyunun Colossal Cave adı altında 3D yeniden yapımı, Cygnus Entertainment tarafından 19 Ocak 2023'te Tüm platformlar için ilk oyunu olarak piyasaya sürüldü. Dünden bugüne hala hatırlanan ve geliştirilen bir oyun aslında gördüğünüz üzere. Şuanki oyunlarının başarısı tabiki tartışılır ama MMORPG türüne yön vermiş ve şu anda bile hatırlanıyor olması, oyun sektörüne katkısı yadsınamaz. Bu arada geliştiriciler hakkında son bilgiyide vereyim. Will Crowther 2005 de Don Woods ise 2020 de emekli oldu ve emekliliğinin tadını çıkarıyor. 2 sininde sitelerine baktığımda hala MMORPG tutkuları ve oynadığı MMORPG oyunların forumlarında gezindiklerini görebiliyoruz. Türe olan katkıları sonucunda çıkarılan oyunları şimdi kendileri oynuyorlar. Gerçekten garip ve gurur verici olsa gerek ^^

Tarihin en eski MMO hikayeleri işte böyleydi. Aslında bu videoda Tüm MMO dünyasını anlatmak istiyordum ve ilk oyunlar bile çok zaman aldı. Hikaye umduğumdan uzun olduğu için muhtemelen 6 bölümlük bir seri olacak. Ayrıca konseptin içine daha farklı sizlerin seveceği ekstra hikayelerde eklemeyi istiyorum. Umarım videodan keyif almışsınızdır.ve sonraki bölümü sabırsızlıkla beklersiniz. Sonraki videoda görüşmek üzere. Oyunla kalın sevgili dostlar ^^

MMO Oyunlar ve Geçmişi [Bölüm 1](İlk MMO Oyunları - Maze War ve Adventure)